17012005

Minister de Geus spreekt voor zijn beurt, zit er een addertje onder het gras?
In het TV-programma Buitenhof sprak de minister van Sociale Zaken zondag voor zijn beurt. De Geus meldde dat "in het jaar 2006 de lonen weer omhoog kunnen en ook de ambtenarensalarissen en de uitkeringen kunnen weer meegroeien." Zijn motivering voor deze uitspraak is flinterdun: '2006 wordt het eerste oogstjaar van de hervormingsoperaties in de sociale zekerheid'. Waar haalt de minister de zekerheid vandaan dat deze hervormingen, ik heb nooit het gevoel gehad dat er iets werd hervormd in het sociale stelsel laat staan dat de opbrengst daarvan zo groot is dat dat ertoe zal leiden dat de nullijn in de lonen kan worden losgelaten. Mijn indruk is dat deze uitspraak de wens van de gedachte is. De dalende koopkracht, de stijgende lasten van energie, lokale belastingen en het ziekenfonds mogen niet leiden tot sociale onrust. Daar komt bij dat de minister tussen neus en lippen door ook nog even aankondigt dat hij dit jaar het ontslagrecht gaat versoepelen om de concurrentiepositie met de VS het hoofd te kunnen bieden. Werkgevers moeten binnenkort werknemers met een lange staat van dienst veel gemakkelijker aan de dijk kunnen zetten dan op dit moment.
Onze nationale rekenmeester Gerrit Zalm heeft tijdens de sociale onrust eind oktober een uitspraak gedaan die vraagt om een brede toelichting. Hij zei tegen de vakbonden 'de ingrepen in de sociale zekerheid zijn noodzakelijk om de toekomst van Uw (klein)kinderen veilig te stellen'. Het idee was dat als JP terug zou zijn van zijn ziekteverlof hij daarover meer duidelijkheid zou verschaffen. Maar toen kwam de moord op Theo van Gogh en was het item over de toekomst van dit land weer afgevoerd. Met deze uitspraken van de Geus komt het onderwerp weer op de politieke agenda.

15012005

In mijn column Nout Wellink spreekt ............ van 3 januari j.l. ging ik er nog vanuit dat het Amerikaanse monetaire beleid een verder wegzakken van de dollar niet zou afremmen door het uitvoeren van monetaire ingrepen. Toch moet worden vastgesteld dat vanaf de eerste openingen dit jaar de dollar een opwaartse tendens heeft laten zien. Weliswaar was er afgelopen week nog even sprake van enige zwakte na het bekendworden van het tekort op de handelsbalans over november, dat boven verwachting boven de 60 miljard dollar uitkwam, maar de afgelopen vrijdag trok de dollar weer aan. Aanleiding waren berichten dat de Amerikaanse monetaire autoriteiten in een versneld tempo de intrest willen doen stijgen. De dollar sloot de week af op een stand van 1,3102 dat is 0,0454 meer dan eind 2004.
2 weken geleden ging ik er nog vanuit dat president Bush ervoor zou kiezen de dollar verder weg te laten zakken om zodoende de problemen die voortvloeien uit het enorme begrotingstekort o.a. veroorzaakt door de kosten van de oorlog in Irak en de belastingverlagingen en de onevenwichtige situatie op de handelsbalans (de Amerikanen importeren veel meer goederen en diensten dan zij exporteren) voor een deel te deponeren op de borden van de Euro-landen. Het feit dat de Bush-Administration vrijwillig dan wel daartoe gedwongen door externe omstandigheden er voor kiest de rente versneld te gaan verhogen vraagt om een toelichting.
De outstandig public debt van de VS bedraagt ruim 7500 miljard dollar. Ruim 14% van de Amerikaanse overheidsschuld is in handen van 5 landen in het Verre Oosten (China, Korea, Japan, Taiwan en Hongkong). Ter vergelijking 11 Europese landen (Engeland, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Spanje, Italie, Nederland, Belgie, Luxemburg Zweden en Zwitserland) hebben een belang van 4,7% en de OPEC-landen (Venuzuela, Algerije, Libie, Nigeria, Saudi-Arabie, Koeweit, Qutar, de Verenigde Arabische Emiraten, Irak, Iran en Indonesie) tesamen 0,625% (Bron: Amerikaanse ministerie van Financien, oktober 2004). De grootste crediteur is Japan met een kleine 10% van de outstanding public debt, Frankrijk heeft zijn belang teruggebracht tot 0,12%. Het belang van Nederland bedraagt eveneens slechts 0,12%. De Amerikanen leven al enkele jaren op de pof en spenderen daarvoor ¾ van het geld dat de wereldburgers sparen. Met name Japan en China hebben de afgelopen jaren de Amerikanen in hun uitgavedrift voorzien van dollars.
Er is een beweging zichtbaar dat de Japanners hun dollarbelang langzaam aan het afbouwen zijn. In ieder geval stagneert de aanvoer van financiele middelen uit Japan richting de VS. De Amerikanen hebben iedere dag 2 miljard dollar nodig om aan hun financiele verplichtingen te kunnen voldoen. Een wegebbend vertrouwen in de dollar zou de Amerikaanse financiele autoriteiten in problemen kunnen brengen. Ik ga ervan uit dat de angst voor zo een scenario de reden kan zijn dat nu berichten naar buiten worden gebracht dat de rente in sneltreintempo omhoog zal worden gebracht. Welke consequenties dat kan hebben voor de Amerikaanse burgers, met hun enorme schulden, alsmede voor de rente in Europa zal ik een volgende keer behandelen.

16012005

Voor alle duidelijkheid wil ik hier neerleggen dat de schrijver van de columns geen lid of sympathisant is van een politieke partij. Wel is hij lid van een vakbond, waar hij gerekend wordt tot die leden die het beleid van de bonden kritisch volgt. Lodewijk de Waal is niet zijn vriend. Ik wil me niet aansluiten bij een politieke partij omdat politieke partijen de onhebbelijkheid hebben voor hun leden te willen gaan denken. Je wordt dan in een hokje gestopt dat voor of tegen deelname van de oorlog in Irak is, het beleid van minister Verdonk wel of niet steunt en voor of tegen de verkiezing van een burgemeester is. Over al die meningen wil ik mezelf een oordeel vormen Vandaar ............. dat de lezer soms van oordeel zal zijn dat ik een SP’er zou kunnen zijn, een andere keer een stemmer op de Christen Unie of misschien wel een sympathisant van de groep Eerdmans. Het kan allemaal. Ik laat de keus aan U. Als deelnemer aan het panel van Maurice de Hondt vermeld ik steevast “dat ik nog niet weet op welke partij ik ga stemmen”. En dat is ook zo.Niet alleen zijn er kritische geluiden te horen in de media over de 16 weken reces, die de Tweede Kamerleden genieten ook staat het functioneren van het Parlement ter discussie. De democratie moet het ontgelden. Is dat laatste terecht? Heeft de burger het gevoel dat hij nog enige invloed kan uitoefenen op de beslissingen zoals die in Den Haag en op lagere platforms in het land worden genomen. Een actueel voorbeeld: de regering besluit dat er een loonstop wordt afgekondigd en vervolgens stijgen de lasten van de lagere overheid met 13% (o.a. OZB). De DWR (Dienst Waterbeheer en Riolering) verhoogt in 2005 de jaarrekening van de waterschapsbelastingen. Wie beslist daar namens de burger over? Het antwoord zal ongetwijfeld zijn de 2e Kamer, maar de vraag is meer van hoe kan het zijn dat de centrale en lagere overheden de lasten verhogen terwijl het kabinet met de sociale partners afspreekt dat de lonen worden bevroren. Hier kiest de overheid dus bewust voor een dalende koopkracht van de burger. In verstaanbare taal betekent dit dat de overheid haar zaakjes op orde houdt en het de burger de rekening presenteert van de tegenvallers. Wat ik daarmee bedoel zal ik later nog wel eens uitleggen.De vraag is of het volk nog wel een positieve bijdrage kan leveren aan het functioneren van de democratie. Mijn antwoord is: ja. Het volk heeft heel goed door wat er in dit land goed gaat en wat niet. Dat heeft Pim Fortuin in heel korte tijd helder gemaakt. Met maximale tegenwerking van de gevestigde politiek (Dijkstal en Melkert) heeft hij in 2002 een aantal onderwerpen, waarover het volk uiterst ontevreden was (veiligheid, zorg, de integratie, fraude bij de sociale uitkeringen, de sorry-cultuur) op de politieke agenda gezet. Hijzelf heeft de vruchten daarvan niet mogen proeven maar de stem van het volk was overduidelijk. Dat het oplossen van wat tientallen jaren met politiek mismanagement was omgeven niet in een handomdraai kon worden opgelost is voor mij helder. Niet voor niets werd Pim Fortuin afgelopen jaar tot de grootste Nederlander ooit gekozen. Niet met mijn stem maar wel met de stem van het volk, dat kennelijk op deze wijze de man postuum heeft willen bedanken voor de wijze waarmee hij met de politieke inteelt korte metten heeft gemaakt. De vraag is nu of redelijkerwijs mag worden aangenomen of de maatschappelijk realiteit ook is doorgedrongen tot de politieke elite in ons land. In de afgelopen 12 jaar hebben een aantal parlementaire onderzoeken plaatsgevonden naar het functioneren van de overheid en de politiek in het maatschappelijk bestel. In 1992-1993 stelde de Rekenkamer vast dat er van alles mis was met de Uitvoeringsorganen van de sociale verzekeringen. Er werd een commissie ingesteld onder voorzitterschap van Flip Buurmeijer. Een herziening van de sociale wetten werd noodzakelijk geacht. De druk van het sociale stelsel op de collectieve lasten werd te groot geoordeeld.Daarna in 1994-1996 de IRT-affaire van Maarten van Traa. Politiecommissaris Nordholt van de Amsterdamse politie had eerder geweigerd mee te werken aan de legalisatie door het Openbaar Ministerie van drugsdeals en het witwassen van drugsgelden. De commissie oordeelde hard en stelde vast dat er bij de bestrijding van de georganiseerde misdaad veel was misgegaan. De criminelen zijn slimmer dan het Openbaar Ministerie. In 2002 de enquêtecommissie Bouwnijverheid onder voorzitterschap van Marijke Vos. De commissie deed goed werk, de conclusie luidde dat er gedurende langere tijd grootschalige fraude in de bouw had plaatsgevonden. Door onderlinge prijsafspraken van bouwondernemers werd de overheid voor vele tientallen misschien wel honderden miljoenen getild.Eveneens in 2002-2003 de enquêtecommissie Srebrenica onder voorzitterschap van Bert Bakker met als opdracht een definitief oordeel te formuleren over het gevoerde kabinetsbeleid Srebrenica tijdens het eerste kabinet Kok. De heer Kok trad af voordat de Kamer een uitspraak kon doen. En dan recentelijk de commissie Infrastructuur onder leiding van Adri Duivesteijn. De projecten Betuwelijn en de HSL-lijn werden onder de loep genomen. Vastgesteld moest worden dat onder, achtereenvolgens de ministers Kroes, May-Weggen, Jorritsma en Netelenbosch, de begroting fors werd overschreden, dat de Kamer met de informatievoorziening was misleid en dat de Kamer tijdens de looptijd van de projecten op volstrekt onvoldoende wijze is geïnformeerd voor de voortgang en de financiële stand van zaken. De commissie concludeerde dat de 2e Kamer had moeten worden ondersteund door een controlebureau. Welke lering moet worden getrokken uit deze onderzoeken. In 1991 wilde Wim Kok de WAO al aanpakken maar slaagde daarin niet. Vervolgens concludeert een onderzoekscommissie dat een herschikking van de sociale wetten noodzakelijk is. De fraude moet worden aangepakt en de lasten moeten worden herverdeeld. We zijn nu 13 jaar verder en zitten nog altijd met dezelfde problemen.De IRT-affaires waren een grote flop voor het OM. We zijn 10 jaar verder en nog altijd heeft het OM geen grip op de 'grote jongens'. De misdaad rekent zelf af in de onderwereld en de politie kijkt toe. Commissaris Welten in Amsterdam heeft weliswaar de beste voornemens geuit maar hij zou er beter aan doen de fietsendiefstal in de hoofdstad een halt toe te roepen. Volgens de gemeente worden er 150.000 fietsen (volgens de politie zijn het er 80.000, bron 2001) per jaar gestolen waarvan 1/3 deel wordt teruggevonden. Dat betekent dat er 100.000 gestolen fietsen, dat zijn er meer dan 250 per dag, niet worden opgespoord per jaar. De politie moet inzien dat dit voor de burger een onacceptabele situatie is. Het politieapparaat scoort, in vergelijking met Duitsland, slecht. De Duitsers werken veel effectiever in het opsporen van de misdaad. Heel Nederland wist het al jaren maar voor de politici was het nieuws dat de bouwnijverheid al jaren graaide in de geldpotten van de overheid. Bos heeft het ze moeten vertellen en daarmee was de overheid zo blij dat het OM hem gingen vervolgen. Zo behandel je geen klokkenluiders! Over Srebrenica wil ik kort zijn. Wim Kok garandeerde de inwoners van dit dorpje zijn steun maar toen hij die belofte waar moest maken was hij in geen velden of wegen te bekennen. Resultaat: 7000 Moslimmannen werden geëxecuteerd. Toen hij daarover verantwoording in het Parlement moest komen afleggen, vluchtte hij. Hij diende bij de Koningin het ontslag van zijn kabinet in. Adri Duivesteijn vatte de problemen van de afgelopen tien jaar samen toen hij stelde over het uit de hand lopen van de Betuwe- en HSLlijn: de 2e Kamer was er wel, keek er naar en deed vervolgens niets/te weinig of keek de andere kant op. Iedere milieubeweging was in al haar kritiek tevreden gesteld alleen de Betuwelijn zou nooit meer rendabel te exploiteren zijn. Dat onderkende de politiek even niet. Maar ik ben in dezen geen doemdenker. Er zullen best treinen gaan rijden op de Betuwelijn al waren het maar de chloortreinen, die dan uit de binnensteden van grote steden in het zuiden van ons land kunnen verdwijnen. En Rheinland/Westfalen zal ook wel zo vriendelijk zijn ons -ooit- aan te sluiten op de Deutsche Bahn. Maar een succes-story, nee daar geloof ik niet meer in.De politiek heeft tijdens de kabinetten Kok 1 en Kok 2 slecht tij gekend. Het achterkamertjes overleg, de sorry- en gedoogcultuur en de straffe partijdiscipline bij de PvdA- en VVDfractie in de 2e Kamer waren funest voor het functioneren van het politieke bedrijf.. Rob van Gijzel werd door Melkert en Kok opgeofferd, een politicus met het hart op de juiste plaats, die zich hard maakte voor de bouwfraude bij de bouw van de Schipholtunnel. Een man gedreven onrecht te bestrijden, een politicus waarop het land trots zou moeten zijn. Hij vertrok, gedesillusioneerd, op 27 november 2001 uit de 2e Kamer. We missen de afgelopen tien, misschien wel 20 jaar, grote leiders in de Nederlandse politiek. Als ik nu naar Bos, Verhagen en van Aartsen kijk, zeg ik 'sorry, maar jullie zijn niet de grote leiders die dit land op dit moment nodig heeft'. Jullie missen alles wat Oud en Romme wel hadden: gezag. Het is hard voor jullie het te moeten zeggen maar jullie halen geen 'ruim voldoende'. Een zesje is voor een fractievoorzitter van een grote partij niet voldoende. Daarom kom ik binnenkort met een gedachte over hoe de Nederlandse politiek moet worden hervormd. En schrik er niet van want ik ga voorstellen het hele politieke systeem overhoop te gooien met het doel de politiek erdoor te verfrissen voor de komende 40 jaar.